Bílamenning

Forlagið hefur gefið út bókina Bílamenningu eftir Örn Sigurðsson, en hún inniheldur 154 áhugaverða kafla um bíla og bílamenn. Hér eru bílar almennings, lögreglu og slökkviliðs; trukkar jafnt sem eðalvagnar, keppnisbílar, jeppar, vörubílar, húsbílar og snjóbílar, svo fátt eitt sé talið.

Bílamenning er ómissandi stórvirki fyrir alla bílaáhugamenn.

image

Gatnagerð í Reykjavík vélvæddist hægt og sígandi þegar leið fram á þriðja áratuginn. Tekið var til við að malbika göturnar og til þess notaður grjótmulningur úr Skólavörðuholtinu sem blandaður var saman við tjöru úr Gasstöðinni.

image

Þegar Ísland var hernumið árið 1940 þótti vissara að bæta tækjakost slökkviliðsins, einkum vegna aukinnar hættu á loftárásum.

Keyptar voru til landsins tíu vélknúnar dælur sem geymdar voru víðsvegar um Reykjavík, auk þess sem bætt var við tíu kílómetrum af slöngum.

Með komu breska hernámsliðsins og byggingu flugvallarins var sett á laggirnar sérstök slökkvistöð á vellinum og létti það mesta álaginu af stöðinni í Tjarnargötu. Þegar Bandaríkjamenn tóku við hervörnum landsins árið 1941 reistu þeir slökkvistöð á horni Egilsgötu og Snorrabrautar, en þar vildu margir reisa fullkomna slökkvistöð að stríði loknu.

image

Eitt mikilvægasta viðhaldverkefni hvers bíleiganda er að halda bílnum vel smurðum og tryggja að á vél hans sé ávallt vönduð olía og góð smursía svo hún nái að snúast óhindrað og geti skilað starfi sínu eins og til er ætlast.

image

Það fór lítið fyrir malbiki á götum íslenskra bæja fyrir miðja síðustu öld og enn færri voru gangstéttirnar.

image

Vinsælasta bílastæði Reykjavíkur í eina tíð var án efa gamla Hallærisplanið sem forðum stóð þar sem mannfátt Ingólfstorgið er núna.

Á kvöldin var hér vinsæll viðkomustaður þeirra sem keyrðu rúntinn og því má segja að Hallærisplanið hafi verið hálfgerð menningarmiðstöð borgarbúa í hartnær 60 ár.

Myndin var tekin á sólbjörtum sumardegi árið 1949 og umferðin er umtalsvert, enda miðborg Reykjavíkur mikilvæg miðstöð stjórnsýslu og viðskipta. Hér eru bandarískir og breskir bílar mest áberandi, en það vekur athygli að sjá þrjár Renault-hagamýs á planinu Austurstrætismegin, en nærri 200 þannig bílar bárust óvænt til landsins árið 1947.

image

Þessa fallega ljósmynd var tekin á sólríkum sumardegi árið 1949 og sýnir neðsta hluta Vesturgötunnar og Grófarplanið þar sem gamla Zimsen-húsið stendur núna.

Sjá má nokkra bíla á þvottaplani Shell Vesturgötumegin, en nær okkur er hins vegar BP-stöð sem bauð bara upp á eldsneyti.

Viðskiptavinir Olíuverslunar Íslands þurftu þó ekki að örvænta, því að á Klöpp við Skúlagötu var þvottaaðstaða fyrir fjölda bíla, auk smurstöðvar, en á þessum árum hugsuðu olíufélögin þrjú vel um íslenska bíleigendur.

image

Hálendisfarinn og fjallabílstjórinn Guðmundur Jónasson keypti til landsins kanadískan Bombardier-snjóbíl árið 1951.

Vegagerðin var ekki hrifin af þessum hugmyndum og því snéri Guðmundur sér að jöklaferðum á snjóbíl sínum.

image

Fyrsta fornbílasýningin á Íslandi var haldin 17. júní árið 1967 og voru þar saman komnir 25 aldnir glæsivagnar. Með sýningunni kviknaði fyrsti vísirinn að varðveislu gamalla bíla hérlendis, þó að enn ætti eftir að líða heill áratugur í stofnun Fornbílaklúbbs Íslands.

Eftir það spurðist ekkert til bílsins í yfir 30 ár, eða þangað til íslenskir fornbílamenn fundu hann aftur fyrir hreina tilviljun og fluttu til landsins á ný árið 2007.

image

Árið 1974 var framkvæmdur umdeildur listgjörningur á Lækjartorgi þar sem Mercedes-Benz árgerð 1955 var málaður gylltur og síðan lagður í rúst af listakonunni Rúrí.

image
Við reynsluökum bílum, tökum viðtöl, skrifum greinar og fjöllum um bíla á óhlutdrægan hátt. Umferð, öryggi, vegir, tryggingamál og allt annað sem tengist bílum og umferð. www.bilablogg.is