Hann þótti ægilega ljótur á sínum tíma og hann heitir eftir skorkvikindi. Stout Scarab var fyrsti „mini-van“ sögunnar sem og fyrsti bíllinn með loftpúðafjöðrun og yfirbyggingu úr trefjaplasti. Þó að hann hafi verið algjör snilldarsmíði var honum í raun stax hafnað en núna þykir hann listaverk.
Smíðaður af William B. Stout, flugvélaverkfræðingi og bílasmið, kom Scarab (það er bjöllutegund sem á íslensku nefnist goðýfill eða taðuxi) fyrir augu manna sem frumgerð árið 1932.
Skorkvikindi er nú ekki fallegt orð yfir bjöllu en þetta er Scarab.
Bíllinn var loftaflfræðileg snilld og í honum kristallaðist hugsun og framtíðarsýn Williams B. Stout: Að heimfæra hin ýmsu lögmál flugvélahönnunar upp á bílaframleiðslu.
William B. Stout við Stout Scarab.
Markmið hans var að smíða léttari, öruggari, áreiðanlegri og einfaldari bíl en þekktist í Bandaríkjunum á þessum tíma. Útkoman var bíll (sem seinna meir var kallaður fyrsti „mini-van“ sögunnar) með vélina aftur í og jú, afturhjóladrifinn, þægilegur og rúmgóður eins og setustofa.
Í bílnum voru ótal hlutir sem ekki þekktust í bílum þess tíma; loftkælingu, miðstöðvarsíu, rafdrifnar hurðir án útstæðra húna, sjálfstæða fjöðrun, vökvabremsur, sætisbekk sem hægt var að fella niður og útbúa sem rúm, borð sem brjóta mátti saman, sléttan gólfflöt og sæti sem mátti færa, snúa og stilla að vild.
Vélin var 85 hestafla Ford „flathead“ V8 með þriggja gíra skiptingu. Hámarkshraði var 129 km/klst og hröðunin, úr 0 í 100, 15 sekúndur. Bíllinn var innan við 1400 kíló og sparneytinn.
En nei
Átta bílar til viðbótar af gerðinni Stout Scarab, voru smíðaðir á árunum 1932 til 1936 og þeir útfærðir á ýmsa vegu hvað innréttingar snerti. Hér vantar eflaust heilan helling inn í, enda langt ferli og flókið.
En til að setja þetta fram á afskaplega einfaldan hátt þá má orða þetta svona: Stout gerði ráð fyrir að um 100 bílar yrðu smíðaðir á ári (eftir pöntun) og bjóst bara við að bílnum yrði vel tekið, enda ánægður með sköpunarverkið.
En nei, bíllinn þótti allt of undarlegur útlits og verðið of hátt (hefði kostað næstum á við þrjá „venjulega“ fólksbíla þess tíma) . Gleymum ekki að þetta var á krepputímum og heimurinn ekki „upp á sitt besta“ þarna á milli 1930 og 1940, ef svo má segja. Í það minnsta vann margt á móti bílnum og skapara hans og eintökin urðu aldrei fleiri en þessi níu.
Með vélina aftur í. Þegar vélarrýmið var opnað leit „bjallan“ út fyrir að vera tilbúin fyrir flugtak.
Bílnum er hampað í dag og þykir flottur fulltrúi „art deco“ stefnunnar. Þessi fimm eintök sem eftir eru af þeim níu sem smíðuð voru, þykja svo falleg að þau hafa meira að segja ratað á listasöfn heimsins.
Það er ljóst að William B. Stout gat hannað og smíðað stórkostlegan bíl en heimurinn og bíliðnaðurinn var bara ekki tilbúinn fyrir Scarab. Hann var svo langt á undan sinni samtíð að það liðu áratugir þar til bíllinn hefði átt einhverja möguleika á bílamarkaði.
Grautfúlt en samt staðreynd. Hér er mjög fínt myndband sem gefur glögga mynd af bílnum, stærð, notagildi og hönnunaratriðum sem ótrúlegt er að séu frá nítjánhundruð-þrjátíu-og-eitthvað!
Aðrar umfjallanir
Við höfum áður fjallað um fréttir af því að Mitsubishi hafi ráðgert að hætta, eða að minnstakosti að draga úr framboði sínu í Evrópu...
PARÍS - Renault stækkar úrval rafmagnsbíla sinna með fullblendingsútgáfu (full-hybrid) af Captur litla sportjeppanum, eftir að hafa sett á markað...
Þær eru að tínast inn, bílaauglýsingarnar fyrir Super Bowl, og fyrst við birtum eina í morgun verður þessi eiginlega að fylgja. Enda ofurhetjur í báðum auglýsingunum!
Þegar farið er um netheima má finna endalausar frásagnir um gamla bíla og hvernig þeir urðu til. Sumir bílar setja svip sinn á bílasöguna aðrir fóru langt umfram það til að...