Vörpun mælaborðs í sjónlínu ökumanns góður kostur

    • Vörpun mælaborðs eða „Head up display“ (HUD) er orðinn æ algengari valkostur í nútíma bílnum - og ekki að ástæðulausu.
    • En hvenær og hvernig byrjaði þetta og hver var þróunin? Skoðum það nánar.

Í stað þess að þurfa að taka augun af veginum og einbeita sér að mælaborðinu við mismunandi birtuskilyrði, kemur nútíma vörpun upplýsinga einfaldlega með upplýsingarnar í sjónlínuna þína.

Tvær sekúndur hljóma kannski ekki eins og mikið, en í akstri á 110 km hraða á klst muntu hafa ferðast yfir 90 metra - um það bil 14 bíllengdir.

Svo, með því að gera ökumanni kleift að vera einbeittur á veginum, hjálpar vörpun upplýsinga að vinna gegn þessum vanda. Svona kom þessi valkostur – vörpun upplýsinga fram á sjónarsviðið - og líklegt er að þetta verði í æ fleiri bílum á næstunni:

Þótt þessi vörpun upplýsinga í sjónlínu í bifreiðum hafi orðið algengari undanfarin ár er þetta samt af mörgum álitin tiltölulega nýr, nýstárlegur kostur. Raunveruleikinn er þó nokkuð annar.

Þessi búnaður, að varpa upplýsingum í sjónlínu var fyrst þróaður, eins og uppruni svo margrar annarrar tækni fyrir bíla, fyrir flugvélar. Snemma á fjórða áratugnum hófu verkfræðingarnir að birta upplýsingar, eins og ratsjármyndir, á framrúðuna á orustuflugvélum, sérstaklega í flugi að nóttu - og hugmyndin þróaðist fljótt í gervi sjóndeildarhring og sprengjumiðun.

image

Hér má sjá nokkrar útgáfur af svona vörpun upplýsinga í herflugvélum.

Notkun á jörðu niðri

Þegar vélbúnaðurinn þróaðist vakti það athygli General Motors. Þar af leiðandi verður hönnun Mako Shark II hugmyndabílsins 1965 - fljótlega með innréttingum eins og í flugvél. Hugmyndin hélst þó á teikniborðinu þar til frumgerð var prófuð árið 1968.

XP-856 Aero Coupe hugmyndabíllinn, sem sýndur var árið 1969, var einnig með „HUD“ eða vörpun upplýsinga. Flækjustig og kostnaður komu væntanlega í veg fyrir að hugmyndin færi lengra.

Hughes

Árið 1985, keypti GM flug- og varnarverktakann Hughes Aircraft fyrir tæpa 5,2 milljarða dollara. Fyrirtækið hafði verið byggt upp af sérvitringnum og milljarðamæringnum Howard Hughes fyrir andlát hans árið 1976 – kaupin gerðu GM kleift að auka fjölbreytni á nýjum sviðum en veitti fyrirtækinu aðgang að miklu magni af þekkingu tengdri vörpun upplýsinga.

image

Chevrolet Corvette árgerð 1966 var fyrsti bíllinn með þessa nýju tækni – vörpun upplýsinga í sjónlínu ökumanns.

Fyrsti bíllinn með vörpun upplýsinga

Eftir að hafa sameinað fyrrum fyrirtæki Hughes við Delco Electronics, sem var fyrirtæki á þessu sviði innan GM, fyrirskipaði GM að hið nýstofnaða GM Hughes Electronics Corporation þróaði vörpun upplýsinga (HUD) fyrir bíla sína.

Í maí 1988 var fyrsta framleiðsla HUD afhjúpuð í Oldsmobile Cutlass Supreme Convertible Indy 500 Pace Car (á mynd hér að neðan), þar af voru 50 boðnir til valdra viðskiptavina.

image

Oldsmobile Cutlass árgerð 1988 með vörpun upplýsinga á framrúðuna.

Aukning

Kerfið var síðan gert aðgengilegt sem valkostur annars staðar í fimmtu kynslóð Oldsmobile Cutlass Supreme (á mynd hér að neðan), fólksbifreiðin kom á markað árið 1990. Bíllinn var smíðaður á nýjum grunni, með framhjóladrifi og nútímalegum vélavalkosti og vörpun upplýsinga (HUD) var tæknilegur valkostur, sem kostaði um það bil 250 dollara á þeim tíma.

image

Oldsmobile Cutlass Supreme árgerð 1990.

Litur kemur til sögunnar

GM hafði náð að gera betur en Nissan á þessum tíma líka; Nissan hafði lokið við að þróa fyrsta HUD-búnað sinn í desember 1987 en það kom ekki fram sem valkostur á Maxima og 240SX fyrr en seint á árinu 1988.

Toyota kom einnig með sína lausn og afhjúpaði HUD-útbúna Crown Majesta árið 1991.

image

GM skaut aftur til baka og kom með fyrsta litinn í vörpun upplýsinga með skjánum í Chevrolet Corvette C5 árið 1998.

Þjóðverjar koma líka

Það tók evrópsku vörumerkin, sem oftast eru talin þau fullkomnustu, mun lengur að komast í hópinn; BMW vatt sér í þessa lausn árið 2003, Audi árið 2010 og Mercedes-Benz árið 2014 (á myndinn i hér að neðan) - þar sem Mercedes benti á mögulega truflun ökumanna sem ástæðu þess að hafa forðast tæknina fram að þeim tíma.

image

Vörpun upplýsinga í Mercedes Benz árið 2014.

Vörpun upplýsinga á skjá er ekki takmörkuð við flottustu bílana þessa dagana, þar sem tæknin hefur færst niður um marga flokka hjá mörgum framleiðendum. Þó svo sumt af því kínverska sprettigluggaplasti sem er á markaðnum sé ekki alveg eins tæknilega fullkomið, er ávinningurinn sá sami.

image

Hér er lausn í vörpun upplýsinga frá Porsche, með góðum upplýsingum sem auðvelda viðbrögð ökumannsins.

image

Einföld og skýr vörpun á upplýsingum fyrir ökumanninn.

image

Hægt er að kaupa búnað til vörpunar upplýsinga í sjónlínu ökumanns sem aukabúnað, eða öllu heldur viðbótarbúnað, í bílinn. Hér gefur að líta eina slíka útgáfu frá Navidy.

Framtíðin

Hvað er næst? Jæja, við getum í auknum mæli búist við því að aukinn veruleiki (Augmented Reality) fari í átt að sjónlínu okkar, eins og í þessari lausn sprettiglugga frá Panasonic. Hitaðar framrúður verða sífellt algengari en vörpun upplýsinga er ekki tæknilega möguleg með slíkum framrúðum. Eflaust verður þetta vandamál leyst þegar fram líða stundir.

Í millitíðinni lítur út fyrir að vörpun upplýsinga í sjónlínu ökumanns sé komin til að vera.

image

Hugmynd að vörpun upplýsinga frá Panasonic í Japan.

Í stuttu máli:

1988: General Motors byrjaði að nota skjái til vörpunar. Fyrstu einingar til vörpunar voru settar upp á Oldsmobile Cutlass Supreme Indy Pace bílum og eftirmyndum þeirra. Valfrjálsar einingar til vörpunar voru síðan boðnar í Cutlass Supreme og Pontiac Grand Prix áður en þær voru tiltækar í fleiri gerðum.

2012: Pioneer Corporation kynnti leiðsögukerfi sem sýnir hreyfimyndir af aðstæðum fram undan, með sniði aukins veruleika (AR).

Við reynsluökum bílum, tökum viðtöl, skrifum greinar og fjöllum um bíla á óhlutdrægan hátt. Umferð, öryggi, vegir, tryggingamál og allt annað sem tengist bílum og umferð. www.bilablogg.is