Hvernig fjölliða-fjöðrun virkar
Sennilega er fjöðrunin einn flóknasti þátturinn í uppbyggingu bíls, fjöðrun er líka það sem margir kaupendur bíla eiga erfitt að átta sig á. Fjöðrun gegnir mikilvægu hlutverki í stöðugleika ökutækis og þægindum sem hún veitir farþegum, og þess vegna er alveg við hæfi að koma með lýsingu á hvernig hún virkar.
Þessi grein mun fjalla um hina vinsælu fjölliðafjöðrun sem er algeng í bílum í dag. En fyrst, aðeins nánar almennt um fjöðrun.
Í upphafi var fjöðrun í bílum mjög einföld, heill öxull sem var tengdur við blaðfjaðrir . Gallinn á þessu var að ef að hjól öðru megin á bílnum fór td upp á stein þá hallaðist öxullinn og veggrip hjólanna varð minna því á þeirri hliða sem var á veginum þurfti ytri brún dekkjanna að sjá um veggripið.
Í grundvallaratriðum táknar fjöðrun samsetningu tenginga, gorma og höggdeyfa sem tengir yfirbyggingu bíls við hjólin. Eins og fyrr segir eru fjöðrun mikilvæg í meðhöndlun og hemlun bíls, en einnig lykilþáttur í ökutæki þegar kemur að þægindum fyrir bæði ökumann og farþega.
Hér má sjá 4 algengar gerðir fjöðrunar í bílum. Lengst til vinstri er MacPherson gormafjöðrun sem er lang algengasta fjöðrun á framhjólum í bílum í dag. Næst eru tvöfaldar klofaspyrnur, sem er einnig notuð á framhjólum á mörgum bílum. Þriðja er fjölliðafjöðrun sem við ætlum að skoða aðeins nánar í þessari grein og loks er fjöðrun með eltiörmum.
Fjöðrunum er oft skipt í tvo meginflokka, háð og óháð, hugtök sem vísa til getu andstæðra hjóla til að hreyfast óháð hvert öðru. Þriðji, minna vinsæll valkostur, er hálfháð fjöðrun þar sem gagnstæð hjól geta ekki hreyfst sjálfstætt, en eru ekki stíft fest við hvert annað.
Í hnotskurn, háð fjöðrun neyðir hjól til að samþykkja sama hallahorn (hornið á milli lóðrétta áss hjólsins og lóðrétta áss ökutækisins) og hitt hjólið. Sjálfstæð fjöðrun gerir aftur á móti einu hjóli kleift að hreyfast frjálslega og óhindrað af hinu andstæða.
Fjölliða fjöðrunin
Myndin hér að ofan sýnir grunnatriði fjölliða fjöðrunar, allir armar eru með snúningi á báðum endum.
Fjölliða fjöðrun byggir í raun á tvöfaldri klofafjöðrun og notar þrjá eða fleiri hliðararma og einn eða einn eða fleiri langsum arma, sem þurfa ekki að vera jafnlangir og hægt er að halla þeim frá upphaflegri.
Hver armur er með kúlulaga lið eða gúmmífóðringu í hvorum enda, sem veldur því að þeir „virka“ í spennu og þjöppun en bogna ekki.
Eins og fram kemur hér eru armarnir sameinaðir efst og neðst á spindilfestingunni. Þegar þessi spindill snýst til að stýra bílnum, breytir þessi aðgerð í raun fyrirkomulagi fjöðrunar með því að toga í alla fjöðrunararmana, þar sem snúningskerfi fjöðrunar eru hönnuð til að leyfa þetta.
Hinsvegar er fjöldi bíla með MacPherson gormafjöðrun að framan en fjölliðafjöðrun að aftan.
Þar sem það er ekki ein algild uppsetning á fjölliða fjöðrun í bílgreininni, hafa margir stærri bílaframleiðendanna sína eigin hönnun. Sumar BMW uppsetningar líta út eins og bókstafurinn Z og eru með fjóra liði, en fjölliðafjöðrun Honda er sem dæmi eins og tvöföld klofspyrnufjöðrun en með viðbættum fimmta stjórnarmi.
Framfjöðrun Audi A4 er einnig með fjórum liðum og hún er einstaklega lík fjöðrun sem byggir á tvöfaldri klofspyrnufjöðrun.
Þá er fjöðrun hjá Hyundai sem er með 5-liða kerfi að framan og aftan. Framfjöðrunin er með tveimur efri tenginum, tveimur neðri stöngum og togstöng, en í afturfjöðruninni eru tvö efri tengi, neðra tengi, eltiliður og „innskeifni-stýring“.
Kostir og gallar
Litið er á fjölliðafjöðrunina sem besta sjálfstæða kerfið fyrir fjöldaframleiðslubíla vegna þess að það býður upp á bestu málamiðlanir milli meðhöndlunar og rýmis annaravegar og þæginda og aksturseiginleika hins vegar.
Þar að auki, vegna þess að slík fjöðrun gerir ökutæki sveigjanlegra í akstri, er þetta líka mjög góð lausn í akstri í torfærum.
Fjölliðafjöðrun er einnig hagstæð fyrir hönnuðinn sem getur breytt einni breytu í fjöðruninni án þess að hafa áhrif á alla samsetninguna. Þetta er mikill munur samanborið við tvöfalda klofspyrnufjöðrun.
Komin í dag í flesta venjulega bíla
Hins vegar, vegna stöðugra tækniframfara, hefur fjölliðafjöðrun færst úr lúxusbílum yfir í hinn almenna bíl. Eitt þeirra fyrirtækja sem vinna að ódýrri hönnun fjölliða er Magneti Marelli, birgir og bakhjarl F1 liðs Ferrari.
Fyrirtækið kom upp fyrir nokkrum árum með „FLECS“ (Flexible Link Elevated Compliance Suspension), hönnun sem byggir á neðri stjórnarmi með sveigjanlegum blöðum á lengdina.
Með því að deila teygjuhreyfingum á milli fóðringa og tengja þýðir að hægt er að fækka stýriörmum fjöðrunar, sem leiðir til beins kostnaðarsparnaðar.
Að auki eru fóðringarnar sjálfar, fyrir utan eina samhæfa fóðringu, tiltölulega einfaldir íhlutir sem eru til uppi í hillu hjá mörgum framleiðendum.
Aðrar umfjallanir
Alls voru 832 fólks- og sendibı́lar nýskráðir ı́ október sem er 8% aukning frá sama mánuði í fyrra þegar þeir voru 770. Af merkjum BL voru 199 bı́lar nýskráðir borið saman við...
Bílasafnarinn Jay Leno brenndist alvarlega eftir að kviknaði í einum bíla hans í bílskúrnum
Tesla ætlar ekki að hefja framleiðslu á pallbílnum fyrr en á næsta ári en samt sem áður er komin húsbílaútfærsla af kagganum sem heitir Cyberlandr...
Nýr Kia EV9 kemur sem stærsti og dýrasti rafbíll vörumerkisins með 6 eða 7 sæti, allt að 540 km drægni.