Karl Benz og fyrstu bílarnir

Carl Friedrich Benz; (25. nóvember 1844 - 4. apríl 1929), stundum einnig kallaður Karl Friedrich Benz, var þýskur vélahönnuður og bifvélavirki. Bíllinn sem hann kom fram með árið 1885 er talinn fyrsti hagnýti bíllinn sem tekinn var í fjöldaframleiðslu. Hann fékk einkaleyfi á bílnum árið 1886.

Karl Benz fæddist Karl Friedrich Michael Vaillant, 25. nóvember 1844 í Mühlburg, nú hverfi í borginni Karlsruhe í ríkinu Baden-Württemberg, sem er hluti af Þýskalandi nútímans. Foreldrar hans voru Josephine Vaillant og eimreiðarstjórinn Johann Georg Benz, sem hún giftist nokkrum mánuðum síðar. Samkvæmt þýskum lögum öðlaðist barnið nafnið „Benz“ með löglegu hjónabandi foreldra sinna. Þegar hann var tveggja ára dó faðir hans úr lungnabólgu og var þá nafni hans breytt í Karl Friedrich Benz til minningar um föðurinn.

Eftir formlega menntun var Karl Benz í sjö ára starfsþjálfun hjá nokkrum fyrirtækjum, en féll ekki vel að neinu þeirra. Námið hófst í Karlsruhe með tveggja ára fjölbreyttum störfum hjá véltæknifyrirtæki.

Fyrsta verksmiðja og fyrstu uppfinningar Benz (1871–1882)

Árið 1871, tuttugu og sjö ára gamall, gekk Karl Benz til liðs við August Ritter við að koma á fót járnsteypu- og vélaverkstæði í Mannheim, síðar endurnefnt „verksmiðja fyrir vélar til málmvinnslu“.

Gasmotoren-Fabrik Mannheim (1882–1883)

Vandamál komu upp aftur þegar bankarnir í Mannheim kröfðust þess að fyrirtæki þeirra Berthu og Karls Benz yrði gert að hlutafélagi vegna mikils framleiðslukostnaðar. Benz-hjónin neyddust til að fara í samstarf við ljósmyndarann Emil Bühler og bróður hans (ostasala) til að fá viðbótarbankaaðstoð. Fyrirtækið varð að hlutafélaginu Gasmotoren Fabrik Mannheim árið 1882.

Benz og Cie. og Benz Patent Motorwagen

• Þriggja hjóla
• Stálgrind úr rörum
• Gírstangir, tengdar við stýrisbúnað ökumanns á hjóli á framás
• Rafkveikja
• Mismunadrif að aftan
• Vélrænt stýrðir inntaksventlar
• Vatnskældur brunahreyfill
• Lárétt fjórgengis bensínvél
• Eins strokks, borvídd 116 mm, slaglengd 160 mm
• Einkaleyfisgerð: 958 cc, 0,8 hestöfl, 16 km/klst
• Gerð framleidd til sölu: 1600 cc, ¾ hestöfl, 13 km/klst

Fyrirtækið stofnað

Áhugamál Benz leiddi hann til reiðhjólaverkstæðis í Mannheim í eigu þeirra Max Rose og Friedrich Wilhelm Eßlinger. Árið 1883 stofnuðu þeir þrír nýtt fyrirtæki sem framleiða skyldi vélar til iðnaðar: Benz & Companie Rheinische Gasmotoren-Fabrik, venjulega nefnt Benz & Cie. Fyrirtækið stækkaði fljótlega í tuttugu og fimm starfsmenn, og áður en langt um leið hóf það að framleiða mótora.

„Motorwagen“ fékk einkaleyfi 29. janúar 1886 sem DRP-37435: „bifreið knúin gasi“. Erfitt var að stjórna útgáfunni frá 1885 og leiddi til áreksturs við vegg við opinbera sýningu á ökutækinu. Fyrstu vel heppnuðu prófanirnar á þjóðvegum voru gerðar snemma sumars 1886. Næsta ár skapaði Benz Motorwagen Model 2, sem var með nokkrum breytingum, og árið 1889 var endanleg gerð 3 kynnt, sem sýnd var á sýningu í París sama ár.

Fyrsti raunverulegi „bíllinn“

Benz byrjaði að selja ökutækið (auglýsti það sem „Benz Patent Motorwagen“) síðsumars 1888 og varð því fyrsti bíllinn sem var í raun til sölu í verslun í sögunni. Annar viðskiptavinur Motorwagen var framleiðandi reiðhjóla í París, Emile Roger, sem hafði þegar smíðað Benz -vélar með leyfi frá Karl Benz í nokkur ár. Roger bætti Benz bifreiðunum (mörgum smíðuðum í Frakklandi) við framboðið hjá sér í París og upphaflega voru flestar seldar þar.

Langferðalag Berthu Benz

Bertha Benz fór í fyrstu langferð á bíl í heiminum með gerð 3. A að morgni 5. ágúst 1888 fór Bertha - að sögn án vitundar eiginmanns síns - í 104 km ferð frá Mannheim til Pforzheim að heimsækja móður sína og tók synina Eugen og Richard með sér.

Ein þeirra innihélt uppfinninguna á betri bremsuklossum; eftir nokkrar lengri brekkur fékk hún skósmið til að negla leður á bremsurnar. Bertha Benz og synir mættu loksins á áfangastað um nóttina og tilkynntu Karli afrekið með símskeyti.

Árið 2008 var „Bertha Benz-minningarleiðin“ opinberlega samþykkt sem leið iðnaðararfleifðar mannkynsins, því hún fylgir ferðum Berthu Benz eftir fyrsta langferðalagi heims með bifreið árið 1888.

Benz og Cie. Stækkun og fyrsti fjöldaframleiddi bíllinn

Mikil eftirspurn eftir kyrrstæðum brunahreyflum neyddi Karl Benz til að stækka verksmiðjuna í Mannheim og árið 1886 var bætt við nýrri byggingu við Waldhofstrasse (starfandi til 1908). Benz & Cie. Hafði vaxið á tímabilinu úr 50 starfsmönnum 1889 í 430 starfsmenn árið 1899.

Vegna stærðar sinnar, árið 1899, varð Benz & Cie. að hlutafélagi með aðkomu Friedrichs von Fischer og Julius Ganß, sem komu um borð sem stjórnarmenn. Ganß starfaði í markaðsvæðingardeildinni, sem er nokkuð svipað markaðssetningu í fyrirtækjum nútímans.

Frá 1894 til 1902 framleiddi Benz yfir 1.200 af því sem sumir telja fyrsta fjöldaframleidda bílinn, Velocipede, síðar þekktur sem Benz Velo. Upphafleg gerð Velo var með 1 líters, 1,5 hestafls vél og síðar 3ja hestafla vél sem gaf bílnum hámarkshraðann 19 km/klst.

Velo tók þátt í fyrstu bílakeppni heims, París til Rouen 1894, þar sem Émile Roger endaði í 14. sæti, eftir að hafa ekið 126 km á 10 klukkustundum og 01 mínútu á meðalhraðanum 12,7 km/klst.

Fyrsti „boxer-mótorinn“

Árið 1896 fékk Karl Benz einkaleyfi á hönnun sinni á fyrstu „flötu“ vélinni. Það var með lárétt andstæða stimpla, hönnun þar sem samsvarandi stimplar ná samtímis efstu dauðamiðju og jafnvægi þannig á hvort annað með tilliti til skriðþunga.

Þessi hönnun er enn notuð af Porsche, Subaru og nokkrum afkastamiklum vélum sem notaðar eru í kappakstursbílum. Í mótorhjólum er frægasta boxermótorinn að finna í BMW Motorrad, þó að boxerhönnunin hafi verið notuð í mörgum öðrum gerðum, þar á meðal Victoria, Harley-Davidson XA, Zündapp, Wooler, Douglas Dragonfly, Ratier, Universal, IMZ- Ural, Dnepr, Gnome et Rhône, Chang Jiang, Marusho og Honda Gold Wing.

Synir Benz, Eugen og Richard, hættu í Benz & Cie árið 1903, en Richard sneri aftur til fyrirtækisins árið 1904 sem hönnuður fólksbíla.

(byggt á vef Mercedes Benz og Wikipedia)