Bílarnir sem björguðu fyrirtækinu

• Ótrúlega mörgum bílafyrirtækjum hefur verið bjargað af einni gerð - þetta eru frægustu dæmin
• Sumir af þessum bílum hafa öðlast goðsagnakennda stöðu en aðrir hafa orðið að undirstöðu í aksturslandslagi okkar
• Ekki er hægt að gera lítið úr þeim hlutverkum sem þessir bílar gegndu við að bjarga viðkomandi framleiðendum frá gjaldþroti, verða lítt þekktir eða hvoru tveggja. Bílavefurinn Autocar fór yfir þetta á dögunum og nefnir nokkra af þessum bílum og fer yfir mikilvægi þeirra í tímaröð

Volkswagen Beetle eða „bjallan“ (1948-2003)

Bjallan bjargaði Volkswagen og Hiran, majór í breska hernum bjargaði bjöllunni. Hann hreinsaði til í verksmiðjunni, kom framleiðslulínunum í gang á ný og sannfærði breska herinn um að kaupa 20.000 eintök af þessum óvenjulegu litlu bílum.

Sala jókst smám saman þar til verksmiðjustjórinn Heinz Nordhoff fór að stækka sölunetið. Fljótlega flugu bílar úr verksmiðjunni og milljónasta bjallan var smíðuð árið 1955. Fjármagnið frá þessum sölum komu Volkswagen á traustan grunn og settu fyrritækið á réttan kjöl til að verða alþjóðlegur risi sem við þekkjum nú. Alls voru 21.529.464 bjöllur af öllum gerðum framleiddar í verksmiðjum í Þýskalandi, Ástralíu, Belgíu, Brasilíu, Malasíu, Nígeríu, Írlandi og þeir síðustu voru smíðaðir í Mexíkó árið 2003. Í dag er Volkswagen einn stærsti framleiðandi bifreiða í heimi, en 10,83 milljónir voru framleiddar árið 2018.

1949 Ford (1948-1952)

Ford ásamt keppinautum sínum átti í miklum vandræðum í lok seinni heimsstyrjaldarinnar. Næstum öllum framleiðslulínum bíla í Bandaríkjunum hafði verið breytt til að búa til flugvélar, skriðdreka, herflutningabíla, jeppa og margt fleira í stríðinu - en nú þurfti ríkisstjórnin ekki meira af þessu. En hermennirnir hins vegar, komu heim aftur og þurftu bíla. Ford byrjaði að búa til bíla á ný, en allir voru byggðir á hönnun fyrir stríð, sem virtist vera úrelt.

Mercedes 300SL (1954-1963)

Mercedes átti við nokkuð annað vandamál að stríða en Ford; í stríðinu hafði mörgum verksmiðjum þeirra verið útrýmt af sprengjuflugvélum bandamanna. En fyrirtækinu var hægt og rólega komið á fætur og þegar það hafði verið gert það vildi það snúa aftur að því sem það gerði best: að búa til glæsibíla fyrir auðmenn og fræga. Það þurfti eitthvað sérstakt. Svar Benz var 300SL og það hefði ekki getað orðið farsælla eða mikilvægara.

Þá komu fram „vængjahurðir“ 300SL, ásamt með vél með eldsneytisinnsprautun, kappakstureiginleika og 220 km hámarkshraða. Bíllinn þótt sérstakur í öllum skilningi og snéri skynjun markaðarins á Mercedes við.

Fiat 500 (1957-1975)

Þegar Ítalía átti í erfiðleikum með að byggja sig upp aftur eftir síðari heimsstyrjöldina var fyrstu eftirspurn eftir ódýrum flutningsmáta mætt með vespum, en Fiat 500 batt enda á það.

Mikilvægt var að mótorinn í 500-bílnum (499cc) var einfaldur og ódýr í viðhaldi en bauð samhliða upp á nægileg afköst til að flakka um bæinn og landið. Peningarnir sem 500 bíllinn aflaði Fiat gerðu fyrirtækið að iðjuveri og lögðu grunninn að því fyrirtæki sem það er í dag.

BMW 700 (1959-1965)

Það er erfitt að hugsa sér BMW, eins og við þekkjum til framleiðandans í dag, sem fyrirtæki á leiðinni á hausinn, en það var staðreynd seint á fimmta áratugnum. Úrval af lúxus- og „kúlubílum“ dugði ekki til og var útlitið svart, þar til 700-bíllinn kom fyrirtækinu til bjargar. Þá hófst sú magnsala bíla sem haldist hefur til þessa dags.

Coupe-gerðin og blæjubíllinn (Cabriolet) bættu 33.500 til viðbótar við þá tölu. Allir voru knúnir mótor sem var að aftan, 697cc flötum tveggja strokka sem fengnir voru frá mótorhjólamótor BMW, en þessi óvenjulegi eiginleiki gerði ekkert til að draga úr vinsældum 700 eða tekjum. Auk þess sem hann ruddi brautina fyri flotta fólksbíla og coupé-bíla sem komu á sjöunda áratugnum. Framhaldið þekkjum við og sjáum að vel tókst til.

Jaguar XJ6 S1 (1968-1972)

Sportbílar Jaguar hafa oft náð athygli, en fyrsti XJ6 var sannkallað meistaraverk Sir Williams Lyons. Bíllinn setti ekki aðeins alla aðra lúxusbíla í annað sætið hvað varðaði þægindi, meðhöndlun og fágun, heldur fékkst hann á verði sem gerði ruglaði keppinautana algjörlega. Þeir áttu erfitt með að skilja hvernig breska fyrirtækið gat smíðað bílinn fyrir svo lága upphæð.

Í öllu þessu hélt XJ6 fyrirtækinu saman og afleiður þess stóðu fram á tíunda áratuginn sem Series 3 XJ12. Í lok S1 XJ6 árið 1972 höfðu 78.218 bílar verið smíðaðir og seldir áhugasömum viðskiptavinum um allan heim. XJ línan hélt áfram allt til ársins 2019; rafknúinn XJ átti að verða settur á markað árið 2020, en kemur á næsta ári.

Alfa Romeo Alfasud (1972-1983)

Framhjóladrif með fjögurra strokka vélum sem voru í bíl af hlaðbaks-gerð; hér var Alfa að gera það sem tók Volkswagen tvö ár til viðbótar með Golf. Nafnið kom frá nýju verksmiðjunni í Napólí í suðri, eða ‘sud’, á Ítalíu, þó að það skapaði vandamál með byggingargæði og ryðþol.

Vauxhall Cavalier (1975-1981)

Breski armur General Motors var á undanhaldi um miðjan áttunda áratuginn, þar til Cavalier mætti til að veita Ford Cortina alvarlega samkeppni fyrir peningana. Kynnt sem „krafturinn sem þú vilt, hagkvæmnin sem þú þarft og á því verði sem þér líkar“.

Í Bretlandi voru 238.980 Cavalier-bílar seldir og margir smíðaðir í Luton til að höfða til þjóðrækinnar hjá ökumönnum. Bíllinn setti Vauxhall aftur á réttan kjöl í mikilvæga flotageiranum og nafnið naut tveggja áratuga velgengi þar til Vectra kom í staðinn.

Volvo 700 Series (1982-1992)

Volvo gekk ágætlega á markaði með ímynd sinni af öryggi og endingu þegar 740 og 760 komu. Á svipstundu færði sænska fyrirtækið sig upp um þrep í flokki betri bíla og varð eftirsóknarverður valkostur við stationgerðir Mercedes.

Afturhjóladrifinn undirvagn ásamt líflegum vélum gerði 740 og 760 skemmtilega og túrbó-gerðirnar voru sæmilega fljótar og tók 8,0 sekúndur til að ná 0-100 km/kslt. Þegar framleiðslu lauk og 900 tók við hafði Volvo selt um 1,23 milljónir 700-bíla. Ekki aðeins veitti þetta kærkomið fjármagn, heldur ruddi það leið til þeirrar meira ímyndunar sem fyrirtækið nýtur nú.

Land Rover Discovery (1989-1998)

Land Rover var að verða í rólegheitum fyrirtæki sem seldi torfærutæki til bænda og veitufyrirtækja þar til Discovery kom fram á sjónarsviðið árið 1989.

Sú endanlega ákvörðun var meistarastykki þar sem hún gerði Discovery viðunandi fyrir þá sem vildu fyrst og fremst 4x4 sem hversdagsbíl. V8 var í best búnu bílunum, en fjögurra strokka túrbódísilvélar gerðu það ódýrara að keyra bíla og meginhluti þeirra 392.443 eintaka af fyrstu kynslóð Discovery sem seldir voru notuðu þennan mótor. Fimm dyra breikkaði skírskotun bílsins á markaði og Discovery var meira að segja seldur í Japan sem Honda Crossroad með 2,0 lítra bensínvél frá Rover 800, auk V8.

TVR Chimaera (1993-2003)

TVR Chimaera kann að hafa lifað í skugga hins volduga Griffith, en staðreyndin er að TVR seldi þrefalt fleiri Chimaera-bíla. Það hjálpaði til að þessir tveir deildu undirvagni, vél og miklu af drifrás þeirra, en Chimaera var á viðráðanlegra verði og hagnýtari með rýmri yfirbyggingu. Það setti alls konar sölumet fyrir fyrirtækið í Blackpool og veitti fyrirtækinu að lokum fjárhagslegt öryggi sem alltaf hafði vantað.

Ford Mondeo Mk1 (1993-2000)

Mondeo var mikið hættuspil fyrir Ford. Ekki aðeins ætlaði þetta úrval af fólksbílum, hlaðbökum og stationgerðum að bjóða upp á eitt merki fyrir allan heiminn, það kostaði fyrirtækið mikla upphæð í nýjum verksmiðjuaðstöðum.

Sagan skráir nú Mondeo sem gott mál, þó að það hafi verið nokkur snemma mótspyrna við framdrifsgrunninum sem var notaður til að taka við af hinum aldraða Sierra. Frábærir akssturseiginleikar og meðhöndlun, gæði og rými Mondeo skein þó í gegn og létu keppinautana líta áberandi gamla út. Flotastýringar fyrirtækja elskuðu Ford og bíllinn er nú réttilega virt sem nútímaklassík fyrir skýrleika hönnunar og framkvæmdar.

Aston Martin DB7 (1994-2004)

Flakk Aston Martin frá einum eiganda til þess næsta var orðið nánast goðsagnakennt þegar Ford steig inn í málið árið 1987 - sannarlega var það síðasta meiriháttar ákvörðunin sem fyrrnefndur Henry Ford II tók fyrir andlát sitt í september sama ár.

DB7 sló umsvifalaust í gegn með sléttu útliti, afköstum frá 3,2 lítra forþjappaðri sex strokka vél og, afgerandi, upphafsverð upp á 78.500 pund, sem var gott á þeim tíma. Þó að bíllinn væri ekki ódýr skapaði DB7 aðgangsstað að æskilegu vörumerki sem ekki hafði verið þar áður. Útkoman var gífurleg velgengni í viðskiptum; meira en 7000 DB7 voru seldir í öllum afbrigðum og framleiddu þá endurnýjun fyrirtækisins í það sem við þekkjum í dag.

MGF (1995-2001)

MG var sent í sögubækurnar árið 1995 þegar RV8 byggður á MGB lauk framleiðslu. Svo kom MGF, sem blés ekki aðeins nýju lífi í hið sögufræga vörumerki heldur fór í slag við Mazda MX-5.

Hér var bíll fyrir nútímann með samkeppnishæf byrjunarverð og nóg af kaupendum fannst þessi pakki meira aðlaðandi en Mazda sem þá var orðin svolítið lúin - 77.269 MGF-bílar fundu fús heimili áður en honum var skipt út fyrir TF útgáfuna. Því miður varð skortur á söluaðilaneti til þess að bíllinn var aldrei seldur í Ameríku og missti MG því af tækifæri til að lifa blómaskeið sitt aftur á fimmta og sjötta áratug síðustu aldar, þegar um helmingur allra MG sem seldust - hundruð þúsunda bíla samtals - fór á þann markað.

Skoda Octavia (1996-2004)

Núna í eigu Volkswagen nýtti Octavia snjallan hagnað af grunni fjórðu kynslóðar Golf til að bjóða fjölskyldubíl fyrir verð eins og fyrir smábíl. Með sterkum byggingargæðum, rúmgóðu farþegarými og farangursgeymslu og akstri sem var betri en þýsku frændsystkinanna, negldi Octavia það.

Porsche Boxster (1996-2004)

Án Porsche Boxster myndum við líklega ekki hafa fyrirtækið né mikið úrval af bílum sem við þekkjum og elskum í dag. Með því að salan féll frá síðasta loftkælda 911, þá gæti miðjuhreyfli, vatnskældi Boxster ekki hafa verið mikilvægari til að hjálpa Porsche að lifa af.

Þetta var fyrsti „roadster“, eða opni sportbíll, fyrirtækisins síðan 914-bíllinn kom á áttunda áratugnum og olli skjálfta í sýningarsölum þegar það kom árið 1996. Fyrsta kynslóð Boxster seldist í um 160.000 eintökum og dældi peningum í kassa Porsche og kynnti þúsundir fyrir fyrirtækinu. Þrátt fyrir að upprunalega 2,5 lítra gerðin hafi verið gagnrýnd fyrir að vera svolítið máttlaus, þá var fljótlega tekið á því með stærri mótorum til að halda áhuganum lifandi öll átta árin sem hann var á markaði.

Lotus Elise (1996-2001)

Ef einhvern tíma var kennslustund í því að fara aftur til grundvallarreglna, þá er fyrsti Lotus Elise dæmi um það. Eftir að hafa blandað sér við ofurbíla og reynt að slá Mazda MX-5, snéri Lotus að uppruna sínum með rækilega nútímalega sýn á 7 sportbíla sína.

Hraðskreiðari útgáfur komu óhjákvæmilega til að auka ásýnd og sölu ásamt Exige coupé og sjaldgæfum 340R. Hins vegar er grundvallar eðli þessarar fyrstu Elise það sem höfðaði til breiðs litrófs kaupenda og dró Lotus aftur frá hættu á gjaldþroti. Hann náði að hækka sig í 10.619 selda bíla, auk meira fyrir gerðirnar byggðar á sama snjalla undirvagni og setja fyrirtækið í Norfolk aftur á rétt ról og aftur á kortið.

Buick GL 8 (2000-2010)

Saga Buick sem framleiðanda lúxusbíla nær aftur til 1908 í Bandaríkjunum, en það voru góðar minningar frá vörumerkinu í Kína sem hjálpuðu því þegar það kynnti GL8 þar í landi.

Frá upphafinu í Kína árið 2000 varð GL8 hratt vinsælasti bíllinn fyrir eigendur fyrirtækja. Það hjálpaði til að Buick var meðal fyrstu fyrirtækjanna sem ekki voru kínverskir til að smíða bíla í Kína og var heppinn að vera snemma á markaðnum, en það er allt hluti af iðnaðinum. Jafn mikilvægt er að GL8 bjó til mynd fyrir Buick í Kína sem heldur áfram til þessa dags sem framleiðandi á viðráðanlegum lúxusbílum. Buick seldi 1,06 milljónir bíla í Kína árið 2018 og GM er auðveldlega eitt farsælasta bandaríska bílafyrirtækið á þeim markaði.

Bentley Continental GT (2003-2011)

Fárra bíla var beðið með meiri eftirvæntingu en Bentley Continental GT árið 2003. Fyrirtækið í Crewe hafði verið að smíða tæplega 1000 bíla á ári, svo hvað myndi nýja móðurfyrirtækið Volkswagen gera til að bæta úr því? Sá Continental GT sem myndaðist var bara lausnins með sléttu coupe-útliti, fjögurra sæta farrými og að sjálfsögðu tveggja túrbó 6,0 lítra W12 vél með 552 hestöflum.

Annað fyrsta fyrir Bentley var fjórhjóladrifið í Continental GT sem hjálpaði til við að gera þetta að heilsárs daglegum bíl fyrir marga af þeim þúsundum sem streymdu að sýningarsölum Flying B. Á fyrsta ári voru 6896 Continental seldir og meira en 40.000 af fyrstu kynslóðinni yfirgáfu framleiðslulínuna, þar á meðal blæjugerðin GTC. Án Continental GT væri Bentley líklega enn eitt breska merkið sem væri bara til í sögubókunum einum saman.